اگر روح هم مانند جسم به غذا نیاز داشت، موسیقی یکی از غذاهای مهم روح می شد. فواید یادگیری موسیقی برای کودکان آن قدر زیاد است که برخی پدر و مادرها از زمان نوزادی فرزندشان برای او آهنگ می خوانند یا پخش می کنند و وقتی کودک به سنی رسید که درک نسبی از موسیقی پیدا کند، او را به دوره های آموزش موسیقی می فرستند. در این مقاله درباره فواید یادگیری موسیقی برای کودکان و تأثیرش روی ابعاد مختلف ذهن آنها صحبت خواهیم کرد.
بسیاری از افراد تصور می کنند فواید یادگیری موسیقی برای کودکان فقط به این دلیل است که قسمت های مختلف مغز آنها را درگیر می کند، اما موسیقی با طبیعت انسان ارتباط دارد و شاید زبان مادری مشترک تمام مردم جهان باشد.
محققان علوم اعصاب با انجام تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیده اند که مغز ما گفتار را مانند نت های موسیقی پردازش می کند و احتمال دارد موسیقی در ذات انسان ریشه داشته باشد. جالب است که حتی مردم ماقبل تاریخ هم پیش از کشف یا اختراع امکانات اولیه زندگی، موسیقی می نواخته اند.
باستان شناسان بقایای یک فلوت اولیه را کشف کرده اند و تخمین می زنند قدمتش به دوران انسان های نئاندرتال برگردد؛ انسان های نئاندرتال پیش از انسان خردمند زندگی می کردند و هنوز تکامل پیدا نکرده بودند. روان شناسان نیز بر این باورند که موسیقی با روند تکامل انسان در ارتباط است. خلاصه آنکه با توجه بهواکنش های ذهن و بدن انسان به موسیقی، احتمال زیادی وجود دارد که ما به این هنر بی نظیر متصل شده باشیم.
موسیقی روی نوزادان هم تأثیر دارد. حتی مادران قدیمی که چیزی از فواید یادگیری موسیقی برای کودکان نمی دانستند هم فرزندانشان را با آهنگ پرورش می دادند و با لالایی خواندن اولین جرقه های موسیقی را در ذهن کودکانشان روشن می کردند.
تحقیقات نشان می دهند که نوزادان هم با ریتم آشنا هستند؛ لالایی ضربان قلبشان را منظم می کند و آنها را عمیق تر می خواباند. همچنین اسکن های مغزی نشان می دهد که نوزادان سه روزه الگوهای طبل را تشخیص می دهند و زمانی که صدای آهنگین طبل قطع می شود، مغزشان واکنش نشان می دهد.
نیکلا بندتی، ویلن نواز مشهور، هم مثالی دیگر در این زمینه است. او کمپین های آموزش موسیقی در مناطق محروم برگزار می کند و می گوید شاگردانش بعد از چند سال دیدگاه های هوشمندانه تری در ابعاد مختلف زندگی پیدا می کنند. او می گوید: <<وقتی قطعه ای موسیقی می نوازم و کودکان به آن گوش می دهند، از نقدهای کودکی چهارساله نکاتی را یاد می گیرم که در سال ها آموزش حرفه ای یاد نگرفته بودم!>>
در ادامه ۵ تأثیر مستقیم موسیقی روی ذهن کودکان را توضیح می دهیم.
از مهم ترین فواید یادگیری موسیقی برای کودکان تأثیر آن برسلامت و رشد مغزآنهاست. تحقیقات نشان می دهد دانش آموزانی که درک موسیقی دارند و در این زمینه آموزش دیده اند، اغلب در آزمون های استاندارد نمره های بهتری کسب می کنند و حتی در دور ه های بعدی مانند متوسطه و دبیرستان هم نمره هایشان بالاتر است.
موسیقی نیمکره چپ مغز را فعال می کند که وظیفه پردازش زبان و استدلال را بر عهده دارد و باعث رشدش می شود. این تأثیر بیشتر در کودکان دیده شده است، زیرا هنوز در مرحله رشد هستند و تمرینات ذهنی برایشان فواید زیادی دارد.
برای اینکه بتوان سازی را حرفه ای نواخت، باید پیوسته تمرین کرد و رسیدن به این هدف هیچ مسیر میان بری ندارد؛ فقط با صرف زمان و سختکوشی می توان به آن دست پیدا کرد. تمرین روزانه موسیقی نظم را به بچه ها آموزش می دهد. والدین و مربیان باید به آن ها یاد بدهند که حتی وقتی درس هایشان سخت است، باز هم به تمرین ادامه بدهند تا در نهایت به نتیجه برسند.
موسیقی و ریاضی در نگاه اول متفاوت به نظر می رسند، اما دو علم کاملا مشابه اند! همان نسبت و تناسب ها و عملیاتی که در ریاضی انجام می دهیم، در ریتم موسیقی هم وجود دارد. بنابراین تقویت ریاضی هم می تواند جزو فواید یادگیری موسیقی برای کودکان باشد.
پروفسور گوردون شاو در دانشگاه کالیفرنیا تحقیقی روی کودکان هفت ساله در لس آنجلس انجام داد. نتیجه تحقیقات نشان داد کودکانی که ریتم موسیقی را یاد می گیرند خیلی راحت تر نسبت و تناسب و کسرها را درک می کنند.
موسیقی به کودکان کمک می کند یاد بگیرند احساساتشان را ابراز و کنترل کنند. این طوری کودکان احساساتشان را به زبان موسیقی نمایش می دهند و مهارت خودابرازی را یاد می گیرند.
تقویتمهارت های اجتماعیهم از دیگر فواید یادگیری موسیقی برای کودکان است. آنها یاد می گیرند برای اجرای گروهی حرفه ای باید با هم گروهی هایشان هماهنگ باشند و به عنوان یکی از اعضای گروه برای هدفی مشترک تلاش کنند، در نتیجه به انسجام اجتماعی می رسند و توانایی درک دیگران را به دست می آورند.
تقویتاعتمادبه نفسهم از دیگر فواید آموزش موسیقی برای کودکان است. پیشرفت در موسیقی و بهره مندی از مهارت نواختن ساز باعث می شود بچه ها از خودشان رضایت داشته باشند و اعتمادبه نفسشان بیشتر شود. آنها در این مسیر می توانند چالش هایی متناسب با توانمندی هایشان را حل کنند و از پتانسیل های درونی شان آگاه شوند و رشد کنند.
نواختن یک ساز یا آوازخواندن به تمرکز کامل نیاز دارد و این مسئله یکی از فواید یادگیری موسیقی برای کودکان است. در سایر کلاس های آموزشی هم بهتمرکزنیاز هست، اما احتمال دارد کودک در حین کلاس به موضوعات دیگری فکر کند. چنین اتفاقی در کلاس های موسیقی نمی افتد، زیرا برای نواختن ساز باید اعضای بدن با هم هماهنگ شوند و ذهن فقط مشغول مدیریت آنها باشد، پس زمان اضافه ندارند که حواسشان پرت شود.
وقتی کودک در کلاس موسیقی گروهی شرکت می کند، از مهارت های بصری، شنیداری وحافظهخود بهره می برد تا همان کاری را بکند که معلم انجام می دهد و شعری را بخواند که او می خواند یا مثل او ساز بنوازد. او همچنین به اینکه هم کلاسی هایش چه می کنند توجه دارد و سعی می کند با گروه هماهنگ شود. به کارگیری حواس مختلف و حافظه برای هماهنگ شدن با دیگران فواید آموزش موسیقی برای کودکان هستند و تأثیرهای مثبتی روی ذهن او می گذارند.
فواید یادگیری موسیقی برای کودکان در هر سنی بسیار زیاد است. در ادامه روش هایی را بیان کرده ایم که هر گروه سنی می تواند با آن موسیقی یاد بگیرد.
روش های آموزش موسیقی برای هر گروه سنی متفاوت است و باید این کار را به مربیان حرفه ای سپرد. حتی والدینی که موسیقی حرفه ای کار می کنند تا زمانی که درباره روش های آموزش و فواید یادگیری موسیقی برای کودکان به صورت حرفه ای آموزش ندیده باشند، نمی توانند خودشان آموزش فرزندانشان را بر عهده بگیرند.
فواید یادگیری موسیقی برای کودکان والدین را تشویق کرده است فرزندانشان را به مهدها، آموزشگاه ها و مدارسی بفرستند که در آنها برنامه های آموزش موسیقی هم ارائه می شوند. کودکان امروزی فوق العاده باهوش و مستعد هستند و پدر و مادرها باید روی استعداد آنها سرمایه گذاری کنند. توجه والدین به آموزش کودکان، روی حال و آینده آنها تأثیر بسزایی دارد و ایجاد ارتباط بین ذهن کودکان با موسیقی، بزرگ سالان خلاق آینده را می سازد.